حسابداری مدیریت چیست؟
حسابداری مدیریت یکی از ابزارهای کلیدی در حوزه مدیریت سازمان است که قدرت تصمیم‌گیری مدیران را افزایش داده و به آنها کمک می‌کند تا عملکرد سازمان را بهبود بخشند. این نوع حسابداری به عنوان ابزاری اساسی برای ارزیابی وضعیت کلی سازمان اعم از سود و زیان و … شناخته می‌شود. در واقع، حسابداران مسئول ثبت و بررسی تراکنش‌های مالی شرکت‌ها هستند و اطلاعات جمع‌آوری‌شده به عنوان معیاری برای ارزیابی عملکرد سازمان به کار می‌رود.
حسابداری مدیریت به مجموعه‌ای از مراحل گفته می‌شود که شامل تجزیه و تحلیل و طبقه‌بندی داده‌های مالی متنوع یک سازمان است. این اطلاعات به عنوان ابزاری حیاتی برای برنامه‌ریزی، اتخاذ تصمیمات استراتژیک و ارزیابی عملکرد سازمان توسط مدیران به کار می‌روند.
این نوع حسابداری با تحلیل فعالیت سازمان و ارزیابی پتانسیل آن، نقش بسزایی در فرآیندهای برنامه‌ریزی و تعیین اهداف آینده ایفا می‌کند. به طور کلی، حسابداری به عنوان یک اصل بنیادین برای محاسبه سود و زیان و همچنین ارزیابی وضعیت کلی یک شرکت یا سازمان شناخته می‌شود. اطلاعات حسابداری به عنوان معیاری برای سنجش عملکرد شرکت‌ها عمل می‌کند و بدون وجود این واحد، تعیین چشم‌اندازها به صورت علمی و دقیق امکان‌پذیر نخواهد بود و حرکت در راستای آن اهداف دشوار خواهد بود. با حسابداری مدیریت قدرت تصمیم‌گیری مدیران افزایش پیدا می‌کند
تفاوت حسابداری مدیریت با حسابداری مالی در چیست؟
شاید این سوال برای شما هم ایجاد شده باشد که حسابداری مدیریت یا حسابداری مالی، کدام‌یک مناسب‌تر است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت حسابداری مدیریت و حسابداری مالی دو حوزه متفاوت در علم حسابداری هستند که هر یک هدف و کاربرد خاص خود را دارند. تفاوت‌های مربوط به دو حوزه در ادامه ذکر شده است:
هدف:
در حسابداری مدیریت تمرکز بر ارائه اطلاعات به مدیران داخلی سازمان برای تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و بهبود عملکرد است اما در حسابداری مالی هدف اصلی، ارائه اطلاعات مالی به ذینفعان خارجی مانند سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان و نهادهای دولتی است که این اطلاعات معمولاً در صورت‌های مالی منتشر می‌شود.
مخاطب:
مخاطبان اصلی در حسابداری مدیریت، مدیران و کارکنان داخلی سازمان هستند اما در حسابداری مالی مخاطبان عمدتاً خارجی هستند.
گزارش‌دهی:
در حسابداری مدیریت گزارش‌ها می‌توانند به صورت روزانه، هفتگی یا ماهانه و با توجه به نیازهای مدیریت تهیه شوند و نیازی به رعایت اصول خاصی ندارند اما در حسابداری مالی گزارش‌ها معمولاً بصورت دوره‌ای (سالانه یا فصلی) و بر اساس اصول حسابداری پذیرفته‌شده (GAAP یا IFRS) تهیه می‌شوند.
محتوا:
محتوا در حسابداری مدیریت شامل تجزیه و تحلیل هزینه‌ها، بودجه‌بندی، پیش‌بینی‌ها و گزارش‌های عملکرد است در صورتیکه محتوای حسابداری مالی شامل صورت‌های مالی مانند ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد است.
به طور کلی، حسابداری مالی به ارائه تصویر کلی از وضعیت مالی سازمان می‌پردازد، در حالی که حسابداری مدیریت بر تجزیه و تحلیل اطلاعات برای تصمیم‌گیری‌های داخلی تمرکز دارد.
مزایای اصلی حسابداری مدیریت برای تصمیم‌گیری‌های مالی در سازمان چیست؟
حسابداری مدیریت به عنوان یک اهرم کلیدی برای تصمیم‌گیری مالی هوشمند در سازمان استفاده می‌شود. استفاده از حسابداری مدیریتی مزایای متعددی برای سازمان‌ها دارد که به بهبود عملکرد و تصمیم‌گیری‌های مدیران سازمان کمک می‌کند. برخی از این مزایا عبارتند از:
اهداف حسابداری مدیریت چیست؟
حسابداری مدیریت به عنوان یک ابزار راهبردی، به تحقق موفقیت سازمانی کمک می‌کند و اهداف زیر را دنبال می‌نماید:
– فراهم‌آوری اطلاعات ضروری برای اتخاذ تصمیمات مدیریتی.
– کمک به مدیران جهت هدایت و نظارت بر فعالیت‌های عملیاتی.
– ارتقاء انگیزه مدیران و کارکنان برای فعالیت مؤثر در جهت تحقق اهداف سازمانی.
– ارزیابی عملکرد بخش‌های مختلف از طریق مقایسه‌ای بین اهداف تعیین‌شده و عملکرد واقعی.
بطور کلی حسابداری مدیریتی به عنوان یک رشته تخصصی در زمینه مدیریت مالی، در چندین زمینه کلیدی فعالیت می‌کند که به بهبود تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و کارایی سازمان‌ها کمک می‌کند.
حسابداری مدیریتی در چه زمینه‌هایی فعالیت دارد؟
برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی
حسابداری مدیریتی در فرآیند برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی نقش اساسی دارد. این رشته به مدیران کمک می‌کند تا اهداف مالی را تعیین کرده و منابع مالی را به طور مؤثر تخصیص دهند. با استفاده از اطلاعات مالی و پیش‌بینی‌های دقیق، مدیران می‌توانند تصمیمات بهتری در مورد سرمایه‌گذاری و هزینه‌ها اتخاذ کنند.
تحلیل هزینه‌ها
یکی دیگر از زمینه‌های فعالیت حسابداری مدیریتی، تحلیل هزینه‌ها است. این تحلیل شامل شناسایی و ارزیابی هزینه‌های مرتبط با تولید و خدمات است. با این اطلاعات، سازمان‌ها می‌توانند استراتژی‌های بهینه‌سازی هزینه را پیاده‌سازی کنند و به افزایش سودآوری دست یابند.
کنترل مالی
حسابداری مدیریتی به کنترل مالی و نظارت بر عملکرد مالی سازمان‌ها کمک می‌کند. این شامل بررسی انحرافات از بودجه و تحلیل دلایل این انحرافات است. با این کار، مدیران می‌توانند اقدامات اصلاحی لازم را انجام دهند و از بروز مشکلات مالی جلوگیری کنند.
گزارش‌دهی داخلی
حسابداری مدیریتی به تولید گزارش‌های داخلی کمک می‌کند که به مدیران در ارزیابی عملکرد و تصمیم‌گیری‌های استراتژیک یاری می‌رساند. این گزارش‌ها معمولاً شامل اطلاعات مالی و غیرمالی هستند که به مدیران کمک می‌کند تا تصویر دقیقی از وضعیت سازمان داشته باشند.
مدیریت ریسک
حسابداری مدیریتی همچنین در شناسایی و مدیریت ریسک‌های مالی نقش دارد. با تحلیل داده‌های مالی و پیش‌بینی روندهای آینده، مدیران می‌توانند ریسک‌های احتمالی را شناسایی کرده و استراتژی‌های مناسبی برای کاهش این ریسک‌ها تدوین کنند.
تصمیم‌گیری استراتژیک
در نهایت، حسابداری مدیریتی به مدیران در اتخاذ تصمیمات استراتژیک کمک می‌کند. با استفاده از داده‌های مالی و تحلیل‌های دقیق، مدیران می‌توانند تصمیمات بهتری در زمینه توسعه محصولات، ورود به بازارهای جدید و سایر استراتژی‌های کلیدی اتخاذ کنند. به طور کلی حسابداری مدیریتی در زمینه‌های مختلفی فعالیت می‌کند که به بهبود کارایی و اثربخشی سازمان‌ها کمک می‌کند و نقش مهمی در موفقیت مالی آنها ایفا می‌کند.
وظایف اصلی حسابداری مدیریت چیست؟
افراد شاغل در حوزه حسابداری مدیریت دارای وظایف مشخص و معین هستند که انجام صحیح آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. برخی از کلیدی‌ترین وظایف این متخصصان عبارتند از:
جمع‌آوری، تحلیل و ارائه داده‌های مالی
تدوین و جمع‌آوری اطلاعات مالی یکی از اصلی‌ترین وظایف در حوزه حسابداری مدیریت به شمار می‌آید. این فرآیند شامل تعیین اهداف، اتخاذ تصمیمات استراتژیک برای دستیابی به آن اهداف، طراحی مدل‌های پیش‌بینی برای ارزیابی وضعیت سازمان در آینده نزدیک و دور و همچنین تعیین و تخصیص بودجه می‌باشد. تمامی این فعالیت‌ها به عنوان زیرمجموعه‌ای از وظیفه جمع‌آوری و تحلیل داده‌های مالی محسوب می‌شوند.
همکاری و ارائه مشاوره به مدیران سازمان
همکاری و ارائه مشاوره به مدیران سازمان از جمله وظایف کلیدی حسابداران مدیریت است. این افراد باید قادر باشند علاوه بر تهیه و ارائه گزارش‌های مالی، در صورت نیاز با مدیران به بحث و تبادل نظر بپردازند و در جلسات متعدد، وضعیت مالی و چشم‌انداز آینده سازمان را برای ذینفعان تشریح کنند. همچنین، نظارت و کنترل بر فرآیندهای مالی سازمان نیز بخشی از این مسئولیت‌ها به شمار می‌آید.
تعریف اهداف جدید و پیگیری آنها
تدوین استراتژی‌هایی برای ایجاد مزایای رقابتی و رقابت مؤثر با سایر شرکت‌های رقیب، از جمله وظایف اساسی این واحد محسوب می‌شود. ایجاد مزایای رقابتی به معنای طراحی اهداف نوآورانه‌ای است که به افزایش نرخ رشد و توسعه پایدار سازمان کمک می‌کند. کلیه این فعالیت‌ها به منظور دستیابی به اهداف کلیدی حسابداری مدیریت و ارتقاء عملکرد مالی سازمان انجام می‌شوند.
بررسی و ارزیابی عملکرد سازمان
تمامی واحدهای سازمان باید در راستای تحقق اهداف کلی آن تلاش کنند. حسابداران مدیریتی مسئول نظارت بر عملکرد تمامی بخش‌های سازمان هستند. این نظارت به آنها امکان می‌دهد تا نقاط قوت و ضعف هر تیم را شناسایی کرده و از طریق برگزاری جلسات مشاوره‌ای، راهکارهایی برای افزایش بهره‌وری و بهبود عملکرد تیم‌ها ارائه دهند.
