تحقیقات بازار یکی از عوامل مهم رقابت بین شرکت‌ها به حساب می‌آید. با شناختن مشتریان می‌توان مبنای رقابت در بازار را تغییر داد. با استفاده از تحقیقات بازار، اطلاعات جمع‌آوری شده مورد بررسی قرار می‌گیرد و با تحلیل اطلاعات می‌توان نیاز بازار، اندازه و رقابت در بازار را تعیین کرد. تحقیقات بازار شامل هر دو روش کیفی (گروه‌های کانونی و مصاحبه‌های عمیق) و روش‌های کمّی (پرسشنامه‌ها و تحلیل داده‌های ثانویه) است.
تحقیقات بازار به ساده‌ترین شکل به‌صورت ناخودآگاه با پرسیدن نظر مشتریان درباره محصول، قیمت و یا سوالاتی درباره رقبا، توسط کارفرما انجام می‌شود؛ اما تحقیقات بازار حرفه‌ای با استفاده از فرمول‌ها و تکنیک‌های این علم انجام می‌شود که اطلاعات فوق‌العاده با ارزشی را در اختیار صاحبان کسب و کار قرار می‌دهد.
میزان پیچیدگی و ساده بودن تحقیقات بازار نیز به کارفرما بستگی دارد. برخی فرآیندها آن‌قدر ساده است که نیاز به انجام آن توسط افراد زبده نمی‌باشد ولی برخی فرآیندها نیز باید توسط متخصصین این امر انجام گیرد. از عوامل تاثیرگذار در تحقیقات بازار می‌توان به بودجه، زمان و تجربه کاری در تحقیقات بازار اشاره کرد. هدف اصلی انجام تحقیقات بازار جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز کارفرما برای ارتقا کسب و کار، ایجاد نوآوری و راه‌اندازی کسب و کارهای جدید است.
تحقیقات بازار چیست؟
تحقیقات بازار یکی از موثرترین راه‌ها برای پیدا کردن بینش نسبت به مشتریان و رقیبان در صنعت است. هدف از تحقیقات بازار به‌دست آوردن اطلاعاتی است که در تصمیم‌گیری‌های کسب‌وکار مهم هستند. مخصوصاً برای تصمیمات کسب‌وکارهای کوچک برای ورود به حوزه‌ای جدید یا تولید محصولات جدید، تحقیقات بازار بسیار مهم و تأثیرگذار است. روش‌های مختلفی در تحقیقات بازار وجود دارد که کسب‌وکارها از آن‌ها برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده از محصول استفاده می‌کنند.
طبقه‌بندی تحقیقات بازار
تحقیقات بازار از نظر مدیران اجرایی به سه گروه زیر تقسیم می‌شوند:
تحقیقات اکتشافی: برای پیدا کردن ایده‌ها و فرصت‌های مناسب و شناسایی چالش‌های کار استفاده می‌شود. این روش قائده و ساختار معینی ندارد به‌طوری که مدیران اجرایی می‌بایست از ابتدا تا انتهای پروژه (مرحله تعریف و تحلیل) را خود برنامه‌ریزی کنند.
تحقیقات توصیفی: به جزئیات بیشتری در تحقیقات بازار مورد نظر می‌پردازد. مانند: بررسی دلیل خرید یک محصول مشخص توسط گروه سنی خاص. انجام تحقیقات توصیفی به دلیل جزئیات فراوان نیازمند برنامه‌ریزی دقیق برای جمع‌آوری اطلاعات می‌باشد.
تحقیقات علمی: به درک علت و معلول اتفاقات موجود در بازار می‌پردازد و به مدیران پروژه کمک می‌کند تا مشکلات و چالش‌های خود را شناسایی کنند.
اهمیت تحقیقات بازار بر سه اصل کاهش قیمت، افزایش فروش و رشد کسب و کار استوار است.
دستاوردهای تحقیقات بازار در کسب و کار
- درک مشتری، شناسایی سطح آن‌ها (مکان زندگی، جنسیت، میزان درآمد و…)
- تعیین بهترین مکان برای اجرای کسب و کار
- شناسایی فرصت‌های رشد و افزایش سود کار
- ایجاد تغییرات نسبت به تقاضای بازار
- پیشنهاد محصولات جدید با توجه به نیاز روزمره بازار
- پیدا کردن بازار جدید درون و یا خارج از کشور
- برنامه‌ریزی برای شیفت‌های کار، تعداد پرسنل مورد نیاز و هزینه‌ها
- بررسی و تحت نظر گرفتن رقبا در بازار
- شناسایی رقبا
- جمع‌آوری اطلاعات درباره نحوه کار رقبا
- مقایسه رقبا
- کاهش ریسک
برای بهره‌برداری بیشتر در اجرای پروژه‌ها باید از تحقیقات بازار کمک گرفت، با توجه به نکات ذکر شده بالا می‌توان گفت که با اجرای تحقیقات بازار، تصویر جامعی از کسب و کار بدست می‌آید که تصمیم‌گیری در اجرای پروژه را آسان تر می‌کند.
به‌طور خلاصه، انجام تحقیقات بازار برای درک بهتر مشتریان و داشتن شناخت بیشتر از رقبا صورت می‌گیرد. که همگی برای توسعه محصول و خدمات، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دلایل انجام تحقیقات بازار
- تعیین نیازها و خواسته‌‌های مشتریان
تحقیقات بازار به‌منظور شناسایی و درک مشکلات مشتریان و برطرف کردن نیازهای آن‌ها انجام می‌شود. از مهمترین عوامل در این بخش می‌توان به شناخت عمیق مشتریان در پرداخت هزینه‌ها به ازای محصول مورد نظر نیز اشاره کرد. آشنایی با نمودارهای جمعیت‌شناسی مختلف نیز اطلاعاتی شامل، جنسیت، سن، شغل و وضعیت اقتصادی از مشتریان را در اختیار کارفرمایان قرار می‌دهد جزئیات اطلاعات به‌دست آمده به گونه‌ای است که محصولات مورد نظر مشتریان، نکات مثبت و منفی از نظر آن‌ها را نیز می‌توان شناسایی و بررسی کرد.
- درک بهتر از بازار
تحقیقات بازار در تعیین اندازه و مقدار رشد بازار تاثیر دارد؛ با انجام تحقیقات بازار می‌توان فرصت‌های موجود و یا حتی میزان اشباع بودن بازار را تعیین کرد. از تحقیقات بازار با هدف به روز نگاه داشتن اطلاعات استفاده می‌شود تا همیشه آخرین تغییرات و نیازها در بازار در دسترس باشد.
- توسعه محصولات مورد نظر مشتریان
تحقیقات بازار میزان جذب و محبوبیت کالای تولید شده توسط تولیدکننده را ارزیابی می‌کند. از جمله دستاوردهای تحقیقات بازار می‌توان به شناسایی تفاوت‌ها بین شرکت‌های رقیب اشاره کرد که با شناسایی نقاط قوت و ضعف رقبا می‌توان برنامه‌های توسعه برای محصولات را برنامه‌ریزی کرد.
- تسلط بر بازار
تحقیقات بازار به تطبیق تولیدات با نیاز بازار و مشتریان برای داشتن تسلط به روی بازار هدف انجام می‌شود. این کار نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و زمان بوده تا بتوان به شناخت و درک مناسب از بازار هدف رسید.
تحقیقات بازاریابی چیست؟
Market Research یا تحقیقات بازاریابی مجموعه‌ای از فرآیندها است که تولیدکننده و مشتریان و مصرف‌کننده نهایی را از طریق جمع‌آوری اطلاعات به هم متصل می‌کند. این اطلاعات برای تعریف فرصت‌ها و تهدیدهای بازاریابی، ارزیابی فعالیت‌های بازاریابی و درک بهتر نسبت به فرآیند بازاریابی و بهبود آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تفاوت تحقیقات بازاریابی و تحقیقات بازار
هردوی این مقاهیم جزئی از بازاریابی محسوب می‌شود و شامل فعالیت‌هایی است که قبل از فروش محصول انجام می‌شود. تعدادی از متخصصین بازاریابی تحقیقات بازار را زیرمجموعه تحقیقات بازاریابی می‌دانند و گروهی دیگر بر این عقیده‌اند که این دو مفهوم در بعضی فعالیت‌ها هم‌پوشانی دارند. یعنی فعالیت‌هایی مانند روندهای بازار، اندازه بازار، بررسی بازار هدف و … را جزئی از تحقیقات بازار و مستقل از تحقیقات بازاریابی می‌دانند.
مثال‌هایی از تحقیقات بازاریابی می‌توان از بهینه‌سازی در تبلیغات، رضایت مشتریان و تغییر نگرش نسبت به برندینگ نام برد. درباره تحقیقات بازار می‌توان از ترندهای بازار، سایز بازار و بررسی بازار هدف، تقسیم‌بندی و … نام برد. با این حال این دو مفهوم در محدوده موضوعاتی مانند قیمت‌گذاری، ویژگی‌های محصول و تخمین تقاضا مشترک هستند.
